Zuid-Afrika

Rondscheuren in een auto vol Iraniërs die om het hardst roepen hoe ‘modern’ hun Pekan (Iraanse makelij) uit 1967 wel niet is. Op de achtergrond Amerikaanse discohits uit de jaren ’80 en ondertussen de ene moskee na de andere, de een nog majestueuzer dan de vorige, bewonderend die langs het zijraampje van de auto flitsen en diep wegzinkend in vergetelheid het beeld dat in Nederland bestaat van deze ‘terroristen’. Je voor even een popster voelen op straat, omdat menig moslim nooit eerder een jongen met blond haar zag en al kiekjes klikkend dingen aan je vraagt. Als enige Nederlander 150 kilometer reizen in een Russische trein vergezeld van een grote groep Russen waarvan je er slechts twee verstaat, maar die ondanks dat allemaal met je proberen te communiceren. Onderweg naar de Russische stad Tula bekend vanwege de vele kalasjnikov-fabrieken om een oer-Hollands exportproduct te ervaren, namelijk jump-muziek. Op de vraag wat ze van Poetin vinden juichen ze allemaal in koor hoe fantastisch hun Russische dwerg wel niet is. Op straat slapen in Dublin, omdat het vliegtuig pas zes uur later vertrekt. Hasj roken in de meest heilige, en daar automatisch mee gepaard gaande, meest religieuze stad van Iran. De onvergetelijke momenten.

Het is net alsof ik een beetje Nederland proef in de hele wereld. Of is het zo dat we allen mensen zijn. Hebben we net als de zwarte Afrikanen, bruine Indiërs of blanke Hollanders diep van binnen dezelfde idealen, impulsen, maar ook kwalijke kanten. Zijn wij niet allemaal hetzelfde, diep van binnen, en worden we enkel gevormd door onze omgeving. Opgroeien in oorlogsgebied, opgroeien in een zwaar religieus land of opgroeien in (tot voor kort dan) één van de meest vrijzinnige landen ter wereld. Overal voel ik dezelfde emoties, dezelfde overlevingsdrang en dezelfde geestelijke kracht die met moeite zijn omgeving weet te beredeneren. Dezelfde spiritualiteit. Overal voel ik het mens-zijn. In Zuid-Afrika zal het niet anders zijn, maar zij zullen wel een andere invulling geven aan het mens-zijn. Iets meer
nadruk op emotie dan op de ratio. De hedonistische drang die in ieder mens schuilt iets meer
tot uiting laten komen dan in het calvinistische ‘werkzieke’ Nederland waar veel nooit genoeg is. Daar raak ik nooit op uitgekeken. Hoe geven mensen richting aan hun leven? Nestelen zij zich in de positie van het risicoloze burgerbestaan, reizen zij de wereld rond, komen zij met gevaar voor eigen leven op voor een andere, een ‘zwakkere’ misschien. Waarom? Waarom kiest de mens voor wat hij doet?

Gedachten, emoties, beleving. Dat zijn enkele redenen om 9000 kilometer zuidwaarts te vliegen. Maar veel belangrijker nog, ontwikkeling. Een afstudeerproject voor vier maanden. Hoe gaat de Zuid-Afrikaanse media om met het uit de klauwen gelopen misdaadcijfer? Hoe gaan zij om met het deel van de bevolking dat elke moraal verloren lijkt te hebben? In de Nederlandse krant lees je een welhaast lyrisch stuk over de meest bekende cocaïneboer van Colombia, Pablo Escobar, een man die zich over de rug van anderen een plek in de top-10 van rijkste mensen op aarde en een cult-status heeft verworven. Hoe gaat de media in Zuid-Afrika om met de 30000 moorden per jaar. Daar zullen ze vast niet, zoals het in Nederland gebeurd bij een Holleeder of bij het bovengenoemde voorbeeld misdaad romantiseren. Hoe gaan zij om met de ondermijning van hun land, van hun mens-zijn.